W Polsce kult maryjny był silnie rozwinięty już w średniowieczu, co przez niektórych wiązane jest z pierwotnym u Słowian kultem Mokoszy, znacznie ułatwiającym adaptację kultu Maryi. Kult Matki Bożej Czudeckiej sięga swoimi początkami XVI w., kiedy to mieszkańcy pobliskiej okolicy zaczęli czcić cudowny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem znajdujący się w głównym ołtarzu kościoła pod wezwaniem św. Zofii.

Po wybudowaniu kaplicy Matki Bożej będącej częścią nowej świątyni parafialnej, w dniu 8 września 1717 roku przeniesiono tam w uroczystej procesji łaskami słynący obraz Maryi, a następnie umieszczono go w znajdującym się tam ołtarzu. To wydarzenie wpłynęło korzystnie na dalszy rozwój kultu. Od tego też roku, dzięki fundacji dziedzica czudeckiego i wielkiego czciciela Matki Bożej Łaskawej Józefa Grabieńskiego, przy świątyni czudeckiej pracowało dwóch mansjonarzy, których zadaniem było czuwanie nad kultem i sprawowanie nabożeństw przed cudownym obrazem. Sprzyjający rozwojowi kultu okres zakończył się wraz z upadkiem Pierwszej Rzeczypospolitej.

Polityka kościelna zaborczych władz austriackich w znacznym stopniu ograniczała dotychczasowe przejawy kultu religijnego. Między innymi skutkiem ich działań było zbezczeszczenie kościoła parafialnego oraz przejęcie znajdujących się w nim wotów dziękczynnych. To wszystko spowodowało osłabienie kultu Matki Bożej Czudeckiej. Nie znikło on jednak całkowicie i chociaż brak o nim bliższych informacji pewne jest, że wszystkie nabożeństwa maryjne odbywały się w kaplicy Matki Bożej przed Jej cudownym wizerunkiem, a wierni za Jej wstawiennictwem doznawali licznych łask. I choć nie ma z tego okresu rejestrów łask, to jednak miejscowa, niepisana tradycja potwierdza ich otrzymywanie.

W ostatnich latach, przy dużym zaangażowaniu duszpasterzy kult Matki Bożej Łaskawej prężnie się rozwija. Wierni śpieszą do Bogurodzicy, by u Jej stóp składać swe prośby i podziękowania. Gromadzone są one w specjalnej Księdze Łask. Kult swoim zasięgiem obejmuje przede wszystkim teren parafii. Jednak coraz częściej do pani Czudeckiej przybywają wierni z okolicznych parafii, a także z różnych stron Polski. Troska o stały rozwój kultu znajduje swe odzwierciedlenie w duszpasterskim programie parafii. Wśród jego najważniejszych form znajdują się: uroczystości odpustowe (pierwsza niedziela października i Uroczystość Trójcy Przenajświętszej), nowenna do Matki Bożej Łaskawej z odczytywaniem złożonych próśb i podziękowań (środa po Mszy św. Wieczornej) oraz nabożeństwo fatimskie (13-go dnia każdego miesiąca).

Uwieńczeniem wielowiekowego kultu Czudeckiej Pani, a zwłaszcza jego ostatniego okresu, była uroczystakoronacja wizerunku, dokonana 8 września 2002 r. przez ks. bp Kazimierza Górnego, w obecności 5 biskupów, ok. 200 kapłanów i 20 tys. Wiernych. W ten sposób władze kościelne go potwierdziły, a zarazem podniosły jego rangę. Od tej pory też Maryja w Czudcu odbiera cześć jako Łaskawa Królowa Różańca Świętego. Dziś, tak jak przed wiekami, wskazując naSyna, uczy nas, iż On jest dla każdego wierzącego Drogą, Prawdą i Życiem oraz nakazuje nam czynić, to wszystko co On nam powie.